Do zdarzenia doszło 29.10.20 tuż po godzinie 8 rano w nowym zakładzie Kronospanu, w którym produkowane są drewniane płyty OSB.
Potwierdzono, że do wybuchu doszło w jednej z hal, w której przygotowuje się surowiec (wióry drzewne) stosowany do produkcji płyt OSB. Pożarem objęta została również część instalacji technologicznej oraz sąsiadująca hala. Nieoficjalnie mówi się, że ogień objął dwa duże filtry wielkości dwupiętrowego bloku, cała instalacja zapaliła się w środku. Firma odniosła się do wydarzeń – …należy podkreślić, że żadnemu z pracowników nic się nie stało. Nasze zakłady wyposażone są w specjalistyczne systemy gaśnicze, które zadziałały i znacznie zredukowały skalę pożaru… – przekazała mediom Marlena Bogdan-Marut.
Na szczęście możliwy był szybki przyjazd straży pożarnej, gdyż najbliższa remiza znajduje się tylko kilka kilometrów od zakładu. Strażacy byli więc już kilka minut po tym, jak odebrali zgłoszenie o trzech wybuchach na terenie Kronospanu. Zresztą byli oni już zaalarmowani ogromnym hukiem eksplozji, który według świadków był słyszalny nawet po drugiej stronie Strzelec Opolskich.
Po wybuchu doszło do pożaru, przez co przez kilkadziesiąt minut nad zniszczoną halą unosił się gęsty dym. Przed godziną 12 strażakom udało się opanować pożar. Hala, w której doszło do zdarzenia, jest zniszczona. Szczęśliwie jednak wszystkim 112 pracownikom, pracujących w strefie zagrożenia, udało się uciec z zagrożonych miejsc jeszcze przed przyjazdem straży pożarnej.
Komentarz eksperta
Zbigniew Wolff to osoba, która z ramienia GRUPY WOLFF brał udział w zabezpieczeniu przed wybuchem kilkunastu instalacji w branży drzewnej. Jak tłumaczy Wolff wybuchy w tej branży nie stanowią rzadkości. Wręcz przeciwnie – ich ilość na tle innych gałęzi przemysłu jest relatywnie duża. Źródła podają, że pyły drzewne odpowiadają nawet za 30% wszystkich wybuchów w przemyśle.
Wyjaśnienie przyczyn dzisiejszego zdarzenia zapewne zajmie trochę czasu – kontynuuje Wolff. Nasze doświadczenie pokazuje jednak, że do wybuchów pyłu drzewnego najczęściej dochodzi w jednostkach odpylających (filtry/cyklony), podnośnikach kubełkowych, silosach oraz przenośnikach zgrzebłowych i taśmowych.
Z kolei do zapłonu atmosfery wybuchowej może prowadzić wiele czynników. Zdarzenia z przeszłości pokazują jednak, że szczególną uwagę należy zwrócić na pożary tlewne, które powstają m.in. w przenośnikach taśmowych i zgrzebłowych. Są to początkowo niewielkie zarzewia powstałe w wyniku kontaktu pyłu drzewnego z przegrzanym elementem przenośnika – najczęściej w wyniku tarcia, które jest efektem awarii urządzenia. Te bardzo trudne do wykrycia zarzewia ognia mogą stać się przyczyną wybuchu lub pożaru bezpośrednio w przenośniku lub zostać przetransportowane do innych urządzeń i dopiero tam stać się przyczyną wybuchu i/lub pożaru.
Źródeł zapłonu należy również oczekiwać w systemach transportu pneumatycznego. W tym przypadku uszkodzone wentylatory lub elektryczność statyczna mogą wytwarzać iskry, które będą transportowane do różnych obszarów instalacji produkcyjnej stanowiąc ogromne zagrożenie.
Siła wybuchu pyłu drzewnego jest ogromna. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy w starciu z tym zjawiskiem bezbronni. Obowiązująca w tym obszarze dyrektywa ATEX mówi o konieczności stosowania trzech metod ochrony, które polegają na:
- eliminacji atmosfery wybuchowej
- eliminacji źródeł zapłonu
- ograniczeniu skutków wybuchu
W przemyśle drzewnym trudno wyeliminować pyły lub zastosować skuteczną inertyzację, stąd w przypadku pierwszego punktu niewiele możemy zrobić. Znacznie większe pole do popisu dają nam punkty 2 i 3. Tu mamy wachlarz rozwiązań, począwszy od systemów detekcji i gaszenia pożarów tlewnych, przez stosowanie skutecznych systemów odpylania, po zastosowanie systemów minimalizujących skutki wybuchu jak tłumienie, odciążanie i odprzęganie wybuchu.
Kończąc zwrócę uwagę jeszcze na wymienione systemy odpylania. W przemyśle występuje mylny pogląd, że eliminują one ryzyko wybuchu. Tymczasem odciągi tylko zmniejszają ryzyko wybuchu w miejscu gdzie pył jest odciągany. To ryzyko jednak nie znika, a jest jedynie przenoszone właśnie do odpylacza. Z tego względu tak ważne jest, aby urządzenia tego typu zabezpieczać przed skutkami wybuchu.
